Ý nghĩa tục kiêng quét nhà vào ngày Tết? Mùng mấy được quét nhà?

Vào những ngày đầu năm, đặc biệt là mùng 1, 2, 3, các gia đình sẽ tránh việc quét rác, đổ rác vì sợ rằng sẽ quét hết tiền bạc, vận đỏ, lộc xuân ra khỏi nhà. Theo quan niệm dân gian, dùng chổi quét nhà ngày Tết tức là bạn đã quét đi những tài lộc, vận đỏ của cả năm ra khỏi nhà và điều này sẽ khiến cho tình hình tài chính cả năm của gia đình không ổn định, các thành viên không thể tạo ra được của cải vật chất, hoặc nếu có thì cũng sẽ tiêu vào những việc bên ngoài mà không thể tiết kiệm được.

Do vậy, ngày 30 Tết, dù bận rộn đến đâu mọi người cũng phải dọn dẹp nhà cửa, không vứt rác bừa bãi và sau ngày mùng 3 Tết mới quét nhà lại.

Ở Nam Bộ, sau khi quét dọn người ta thường cất hết chổi, nếu trong ngày Tết bị mất chổi có nghĩa là năm đó nhà sẽ bị trộm vào vét sạch của cải. Ở nông thôn, ngày Tết nhà nào cũng rắc vôi bột ở bốn góc vườn, rồi vẽ mũi tên hướng ra cổng để xua đuổi ma quỷ.

Tuy nhiên, ngày nay trong ba ngày tết, các gia đình vẫn quét rác nhưng sẽ để gọn lại một chỗ, vừa giữ vệ sinh nhà cửa đảm bảo sức khỏe gia đình, vừa giữ được tục lệ dân gian.

Tục kiêng quét nhà vào ngày Tết bắt nguồn từ đâu?

“Sự tích cái chổi” kể rằng ngày xưa trên trời có một người đàn bà nấu ăn rất khéo tay nên Ngọc Hoàng giao cho bà chuyên trông nom công việc nấu ăn ở thiên trù. Nhưng bà thường xuyên ăn cắp rượu thịt để ăn và cho người yêu của mình là một người chăn ngựa trên thiên đình.

Một hôm, Ngọc Hoàng mở tiệc đãi quần thần. Giữa lúc cỗ đang bày lên mâm thì người yêu của bà đến, bà giấu người yêu vào góc chạn và người này đã ngồi tự ý bốc trộm đồ ăn trên mâm cỗ. Khi Ngọc Hoàng và quần thần đến dùng cỗ thì phát hiện mâm nào cũng đã bị ăn dở. Ngọc Hoàng đã không nén nổi cơn tức giận. 

Người đàn bà nấu bếp cúi đầu nhận tội và bị Ngọc Hoàng đày xuống trần, bắt phải làm chổi để phải làm việc luôn tay không nghỉ và tìm thức ăn trong những rác rưởi dơ bẩn của trần gian.

Lâu về sau, thấy phạm nhân bày tỏ là phải làm khổ sai ngày này qua tháng khác không lúc nào được nghỉ, Ngọc Hoàng thương tình ra lệnh cho nghỉ ba ngày trong một năm. Ba ngày đó là ba ngày Tết Nguyên đán. Bởi vậy đời sau trong dịp Tết Nguyên đán, người ta có tục lệ kiêng không quét nhà để cho chổi được nghỉ.